آقای Kenji Ekuan یک طراح صنعتی ژاپنی، تازه از آموزشگاه دریانوردی بیرون اومده بود و فقط 16 سال داشت که شاهد ویرانی هیروشیما توسط بمب اتم بود و بعد از اون وارد مسیری شد که به طراحی بطری سس سویا کیکومن ختم شد. ایشون میگه:
وقتی با اون هیچ و پوچی مواجه شدم، دچار یک نوع حس نوستالژی نسبت به فرهنگ انسان شدم. نیاز داشتم که چیزی رو لمس کنم، و همون موقع تصمیم گرفتم که خالق چیزها بشم.
Kenji Ekuan
طراحی بطری سس سویا
یکی از موندگارترین آثار دوره 60 ساله کاری ایشون (که شامل طراحی قطار و موتورسیکلت یاماها و … هم میشه) بطری سس سویا کیکومن هست. این بطری در سال 1961 تولید شد، و از اون موقع تا امروز، بدون تغییر، در حال تولیده. این بطری با ظرافت خاصی سنتیه، امّا مادّه تولیدی اون (شیشه و پلاستیک) مدرنه. طراحی این بطری، متاثر از تجربه ایشون از جنگه.
انفجار اتمی هیروشیما، خواهر کوچیکش رو کشت، و پدرش (یک راهبه بودایی) بر اثر تشعشعات رادیواکتیو، یک سال بعد از مرگ خواهرش، فوت کرد. حرفه پدرش، اکوان رو به این سمت برد که مدت کوتاهی به عنوان راهب بودایی فعالیت کنه، امّا خیلی زود با دیدن دیدن سرگشتگی ژاپن و ویرانههای کشورش، این تعلیمات رو کنار گذاشت. بعدهها ایشون وارد دانشگاه ملی هنرهای تجسمی و موسیقی توکیو شد و همکلاسیهای خودش رو تشویق کرد تا یک سبک زندگی معاصر ژاپنی رو شکل بدن.
3 سال طول کشید و 100 نمونه اولیه از این بطری ساخته شد تا در نهایت اکوان و تیمش به طرح نهایی رسیدن. دهانه نوآورانه این بطری براساس قوری (امّا برعکس شده) طراحی شده و به هیچ وجه نشتی نداره. این طرح اثبات کرد که میتونه سفیر خوبی برای صادرات فرهنگ ژاپن به دنیا باشه. با در قرمز رنگ شاهنشاهی (طبق فرهنگ ژاپن) و مواد صنعتی خودش (شیشه و پلاستیک) کمک کرد که ارزشهای طراحانه ژاپنی (ظرافت، سادگی و عمبکرد) به آشپزخونههای همه دنیا منتشر بشه.
تا امروز بیش از 300 میلیون عدد از این بطری در بیش از 70 کشور دنیا فروخته شده. در سال 2007 برای بزرگداشت 50 سالگی این بطری، شرکت کیکومن یک نسخه از این بطری با درب طلایی رو تولید کرد و به عنوان سوغاتی، یک نسخه دیگه که روی اون میکی موس وجود داشت رو به بچههای مدرسهای هدیه داد.
امّا طراحی اصلی اکوان، همچنان دست نخورده باقی مونده. این بطری حتی در موزه هنرهای معاصر نیویورک هم به نمایش دراومد.
این بطری برای من، نه تنها ژاپن جدید، بلکه ژاپن واقعی رو تداعی میکنه. فرم خیلی نرمی داره، درسته که ما در طول جنگ جهانی مجبور شدیم طور دیگهای رفتار کنیم، امّا برای مدت خیلی طولانی، تاریخ مردم ژاپن، نرم و آروم بود.
Kenji Ekuan
قوانین طراحی ایشون، فراگیر و همهگیر کردن خوبی و زیبایی بود. ایشون در سال 2015 در سن 85 سالگی فوت کردن.