دنیای اسرارآمیز کلکسیونرهای بطری

از زمان خیلی قدیم، جمع کردن بطری برای کلکسیونرهای جدی، یک سرگرمی و علاقه بوده. خیلی از بطری‌هایی که ما خوشمون میاد، افسانه‌هایی برای تعریف کردن دارن. خیلی از این داستان‌ها اسرارآمیز هستن و خود اون بطری‌ها هم یک اثر هنری. توی این مطلب وارد دنیای اسرارآمیز کلکسیونرهای بطری میشیم.

تاریخچه جمع‌آوری بطری

از لحاظ تاریخی، خیلی از مردم بطری‌ها رو به خاطر ظاهر و کاربردشون جمع میکردن. ممکنه که بعضی از اونها کلکسیونرهای حرفه‌ای به حساب نیان، ولی این نگهداری، باعث شده که کلکسیونرها یه قطعه از تاریخ رو جلوی چشم خودشون ببینن. حتی خیلی از اونها زحمت زیادی برای این جمع‌آوری کشیدن. کندنِ زمین، باعث کشف بطری‌های زیادی برای این آدما شده. سبک‌های مختلف بطری، بسته به اینکه کجای دنیا تولید میشدن، و اینکه چه زمانی و برای چی استفاده میشدن، شناسایی میشن.

خیلی از کلکسیونرها به خاطر سرنخ‌هایی که از گذشته داشتن، به دنیای بطری‌ها کشیده شدن. بعضیاشونم پولای خوبی بابت این بطری‌ها به جیب زدن. کلکسیون بطری برای تاریخ‌شناسان و … هم یک منبع تاریخی خوب به حساب میاد.

صدها هزار نوآوری و اختراع توی بطری‌هایی که در آمریکای شمالی در بازه زمانی 1800 تا 1950 تولید میشدن، اتفاق افتاده. با توجه به زیاد بودن حجم این بطری‌ها تقریباً غیرممکنه که بتونیم به همه وجوه تاریخی این موضوع بپردازیم. یه سری عوامل خاص وجود داره که باعث میشه بعضی از بطری‌ها سری تو سرا بلند کنن. چیزهایی مثل تاریخ تولید، فونت‌ها و نوشتار استفاده شده، سبک تولید شیشه، رنگ‌های شیشه، مدل کفِ بطری و مدل گردنِ بطری.

تاریخ‌گذاری بطری

چندین مشخصه برای فهمیدن تاریخ یک بطری وجود داره. یه بازرسی چشمی سطحی، درباره ابعاد تولید و جزئیاتش، برای فهمیدن یا حداقل تخمین زدن تاریخ میتونه استفاده بشه. راه حل خیلی ساده‌ای برای این کار سخت وجود نداره. بطری‌شناسان حرفه‌ای زیادی، چه به صورت آنلاین چه حضوری وجود دارن که میتونن به کلکسیونرهای بطری تازه‌کار کمک کنن. دو تا از این بطری‌شناسان، The Federation of Historical Bottle Collectors و Collector’s Weekly هستن.

گرون‌ترین بطری‌ها

پسندیده‌ترین بطری‌ها مربوط میشن به قرن نوزده و اوایل قرن بیستم. بطری‌های این دوران به خاطر فرم تاثیرگزارشون، رنگ و نشونه‌های تاریخی‌شون محبوبن. کلکسیونرها دربه‌در بطری‌هایی هستن که با دست ساخته شده باشن، نه ماشین. اینجور بطری‌ها خیلی محبوبن، و خیلی هم سخت پیدا میشن. شرایط این بطری‌ها هم خیلی مهمه. اینکه چقدر سالم موندن و …

قیمت‌گذاری بطری‌ها

علاوه فرم و شرایط ظاهری بطری‌ها که روی قیمت‌شون تاثیر داره، نوشتار و علامت‌های روی اونها هم مهمه و به قیمتشون اضافه میکنه. چیزهایی مثل سم و علامت‌های داروهای پزشکی اون زمان. رنگ‌های کمیاب هم به قیمت این بطری‌ها اضافه میکنه.

رایج‌ترین بطری‌ها شفاف و آبی اقیانوسی هستن. این دو رنگ برای همه چیز جز سم استفاده میشدن. همچنین رنگ‌های تیره و سیاه، هیچوقت برای جار میوه و … استفاده نمیشدن، واسه همین اینجور شیشه‌ها هم کمیاب هستن. فلاسک‌هایی به رنگ آبی کبالت هم کم پیدا میشن. برای اینکه مظنه دستتون بیاد، یه بطری آبی اقیانوسی ممکنه 100 دلار قیمت داشته باشه، ولی یه فلاسک آبی کبالتی، ممکنه چند هزار دلار هم قیمت داشته باشه.

علاوه بر کمیاب بودن رنگ توی بطری‌ها، شرایط بطری هم روی قیمت تاثیر داره. شرایط نعنایی (یه اصطلاحه) که معنیش اینه که حال بطری خوبه، گرون‌ترین این شرایط به حساب میاد. عموماً بطری‌هایی که توی اتاق‌های زیرشیروانی و … پیدا میشن، نعنایی به حساب میان. در مقابل، بطری‌هایی که از زیرِ زمین پیدا میشن، شرایط خوبی ندارن. شرایط از نعنایی تا آسیب‌دیده، دسته‌بندی میشن. بطری‌های آسیب‌دیده، ترک‌های بزرگ یا قطعات گمشده دارن. اگر شیشه هم کیفیت تولید خوبی نداشته باشه، از قیمتش میوفته. کلکسیونرهای بطری، به چیزهایی مثل ترک‌های مویی، حباب و … هم توجه میکنن.

پیدا کردن کلکسیون خودتون

ورود اینترنت به زندگی ما، پیدا کردن بطری‌های عتیقه رو برای ما به نسبت چند دهه گذشته آسون‌تر کرده. برای پیدا کردن یه کلکسیون، چندین انتخاب داریدن. به عنوان نمونه:

• eBay: این سایت و چند سایت مزایده‌ای دیگه که بگردین، راحت پیداشون میکنین، جای خوبی برای شروع هستن. خیلی از کلکسیونرهای تازه‌کار و حرفه‌ای، از این بسترها برای پیدا کردن، خرید و فروش بطری استفده میکنن.
• فروشگاه‌های عتیقه‌فروشی: اینجور فروشگاه‌ها خیلی احتمال داره که یه سری بطری از زمان‌های مختلف داشته باشن. اینجور آدما، منبع خوبی برای شناسایی اصل بودن و قیمت هم به حساب میان.
• مزایده‌ها: اینجور جاها، به درد زمانی میخوره که آدما از فروش بطری‌هاشون ناامید شدن. به خاطر همین ممکنه بتونین با قیمت خیلی خوبی، چیزایی که میخواین رو پیدا کنین.
• خونه خودتون! ممکنه شما تو خونه خودتون یا آشناها، بتونین کلی بطری جالب پیدا کنین که تا امروز بهشون دقت نکرده بودین. کافیه برین و یه چرخی تو انباری و … بزنین.

کلکسیون درب بطری

یکی دیگه از چیزهایی که آدما ازش کلکسیون جمع میکنن، درب بطری‌هاست! تشتک بطری‌ها، سبک‌های گرافیک جذاب و اطلاعات به در بخوری دارن. شاید این مطلب باعث شه که از این به بعد، دیگه تشتک بطری رو هم دور نریزین.

اگر شما هم از بطری‌های قدیمی ایران، چیزی دارین یا عکسی ازش دارین، با بطری بازار در میون بذارین تا بتونیم درباره‌اش مطلب بنویسیم و وارد دنیای اسرارآمیز کلکسیونرهای بطری ایرانی هم بشیم. دم شما گرم.

منابع عکس و متن:

• Bottle Store